Gap Analizi Nedir?

Sürekli değişen ve yenilenen bir pazarda, ürününüzü bir sonraki seviyeye taşımak için ne yapmanız gerektiğini nasıl bilebilirsiniz? Rekabette bir adım önde olmak için neyi düzelteceğinizi veya değiştireceğinizi nasıl belirlersiniz?

Cevap; Gap Analizi

Gap Analizi Nedir?

Bir diğer adı ihtiyaç analizi olarak da geçen gap analizi, iş gereksinimlerini belirlemek ve bunların karşılanıp karşılanmadığını değerlendirmek için kullanılan bir araçtır.

Basitçe ifade etmek gerekirse, “şimdi olduğumuz yer” ile “olmayı hedeflediğimiz yer” arasındaki mesafeyi ifade eder.

Gap analizi, şu an projede nerede olduğunuza ve nerede olmak istediğinize bakmanın bir yöntemidir. Mevcut performans seviyesi, ulaşılmak istenen performans seviyesi ile karşılaştırılır. Bu iki nokta arasında kapatmak istediğiniz boşluklar varsa, ilerlemenizin hedefinizi karşılayacak hızda olup olmadığını veya bu performans açığını kapatmak için ayarlamalar yapmanız gerekip gerekmediğini analiz etmek için kullanılır.

Veriler toplanır ve analiz edilir ve bir gap analizi şablonu oluşturulur. Topladığımız veriler boşlukların nasıl kapatılacağını ve büyümenin nasıl sağlanacağını belirlemeye yardımcı olacaktır.

Evet, Gap analizi yaparken “şu an neredeyiz, nerede olmak isterdik ve oraya nasıl ulaşacağız?” sorularını soruyoruz fakat bunları sorarken sadece genel bir durum değerlendirmesi yapmıyoruz. Aslında production aşamasını iyileştirmeye yönelik bir roadmap çıkartıyoruz.

Gap Analizi Neden kullanılır?

Müşterilerinizi gerçekten tanıdığınızdan ve anladığınızdan emin misiniz? Uygulamanızın içeriğinde gerçekten onların ihtiyaçlarına hitap ettiğinizden emin misiniz?

Bir Gap analizi ürünün hedeflerine ulaşmak için doğru yolda olup olmadığını kolayca anlaşılmasına olanak tanır. Mevcut durumu hedef durumla karşılaştırarak, performanslarını veya sonuçlarını daha iyi hale getirmek ve doğru yola daha hızlı ulaşmak için ne üzerinde çalışmaları gerektiğini belirleyebilir.

Sonuç olarak, üründe neye odaklanmasını gerektiğini gösterir. Onboardingde mi sorun var, akışlar mı yetersiz, mimari mi hatalı, ekip becerleri mi yetersiz, projede kullanılan teknolojiler mi sorunlu vb. boşlukların belirlenmesine ve geliştirilmesine olanak tanır.

Basit bir ifadeyle, markanın ürününde harcanan zaman, para ve işgücü gibi kaynakların etkin kullanımını iyileştirir ve bunları optimize eder.

Gap analizi nasıl yapılır?

Gap analizi karmaşık bir süreç olmamalıdır. Eğer karmaşık olursa muhtemelen doğru kullanılmıyor demektir. Gap analizi, neyin düzeltilmesi gerektiğine dair net bir anlayışa, ayrıca iyileştirmeyi engelleyen sorunların belirlenmesine ve bu iyileştirmeleri ele alan doğrudan bir sürecin kullanılmasına dayanmalıdır.

Örnek Case Study

Gelin bir örnek üzerinden basit bir şablon oluşturalım.

Diyelim ki kadın aksesuarları sattığınız bir e-ticaret siteniz var. Ağırlıklı olarak çanta, cüzdan ve atkılara odaklanıyorsunuz. Son 6 ayınız biraz hayal kırıklığı oldu. Satışlarınız önemli ölçüde azaldı. Daha sonra bir Gap analizi geliştirmeye karar veriyorsunuz ve sonuç olarak belli alanlara odaklandınız:

1. Satış verilerini doğrudan takip edebildiğiniz için %100 güvenilir olduğunu biliyoruz. Bunu doğru ölçebiliyor olmamız önemli!
2. Rakiplerinizin verilerini aşağıdaki kaynaklardan analiz ettiğiniz için nispeten doğru:
   - Trendyol’un en çok satanları
   - Diğer pazaryeri sitelerinden alınan sonuçlar (n11 ve benzeri)
3. Dikkat ederseniz aslında veriye dayalı (data-driven) bir Gap analizi modeli oluşturuyoruz. Bu tür bir analiz ürünün sorunlu noktalarını ve strateik zayıflıkları belirler ve size pazarda ve hedeflerinize ulaşmada yardımcı olacak bir yol haritası sunar.
   Ana faktörleri belirleyeceğimiz bu adımda satış hedeflerimize ulaşmak için bize hangi ürünlere odaklanmanın uygun olacağı ürünleri seçiyoruz. Bunun için;
   - Trendyol’un Kadın Aksesuarları kategorisinde en çok yorum alan ürünlerini inceliyoruz
   - Diğer pazaryeri sitelerinde Kadın Aksesuarları kategorisinde en çok yorum alan ürünleri inceliyoruz (n11 ve benzeri)
4. Daha sonra bu oranları (popülerlik ve satışlar) sunduğunuz ürünlerin oranlarıyla karışılaştırıyoruz. Basit bir tahminleme ile, hangi ürünlerin satışını yapabileceğinizi hesaplıyorsunuz.
5. Görselde de görebileceğiniz gibi, ürün kataloğunuzu aşağıdaki ürünler ile genişletmeye karar veriyorsunuz
   - Bilezikler, Bel çantaları ve Küpeler
6. Ayrıca, bir makale okurken En iyi müşteri hizmetlerine sahip sitelerin ortalama %15 daha fazla sattığını keşfettiniz. Bu nedenle müşteri hizmetlerinizi de iyileştirmeye ve bu sayade satış potansiyelini arttırmaya karar verdiniz. Yorumlara ve Satıcıya sor kısımlarına daha hızlı dönüş yapmaya karar verdiniz. Bu sayade loyalty oluşturmayı hedefliyorsunuz.

Sebep ne olursa olsun, bir boşluk analizi, firmanın neden şu anda potansiyelini karşılayamadığını ve ileriye dönük olarak öngörülen hedefe ulaşmak için durumun nasıl ayarlanabileceğini araştırır.

İster tek bir süreç için isterseniz de tüm organizasyon için kullanabilirsiniz; satış, finansal performans, çalışan memnuniyeti veya verimlilik gibi çeşitli alanlarda da uygulanabilir.